همه چيز در مورد كراتين منوهيدرات
کراتین مونوهیدرات یکی از رایجترین و مؤثرترین مکملهای ورزشی در دنیای بدنسازی و فیتنس است. کراتین بهطور طبیعی در بدن از اسیدهای آمینه ساخته میشود و در عضلات ذخیره شده و بهعنوان منبع انرژی در فعالیتهای پرشدت و کوتاهمدت مانند تمرینات وزنهبرداری و اسپرینت استفاده میشود.
کراتین از چه چیزی تشکیل شده است؟
کراتین یک ترکیب طبیعی نیتروژندار است که از سه اسید آمینه ساخته میشود:
1. آرژنین (Arginine)
2. گلیسین (Glycine)
3. متیونین (Methionine)
نحوه تولید کراتین در بدن
✔ بدن انسان بهطور طبیعی کراتین را در کبد، کلیهها و پانکراس از این سه آمینه اسید سنتز میکند.
✔ کراتین تولید شده در بدن عمدتاً در عضلات اسکلتی (حدود ۹۵٪) ذخیره میشود و در هنگام فعالیت بدنی به تولید انرژی کمک میکند.
کراتین در مواد غذایی
کراتین در برخی مواد غذایی طبیعی نیز یافت میشود، از جمله:
• گوشت قرمز (مثل گوشت گاو)
• ماهی (مثل سالمون و تُن)
• مرغ
نکته: مقدار کراتین موجود در غذا بسیار کمتر از مقدار موجود در مکملها است. بهعنوان مثال، برای دریافت ۵ گرم کراتیناز طریق رژیم غذایی، باید حدود ۱ کیلوگرم گوشت قرمز مصرف کنید! به همین دلیل، مکمل کراتین رایج و مؤثرتر است.
کراتین مونوهیدرات چگونه تولید میشود؟
✔ کراتین مونوهیدرات که بهعنوان رایجترین مکمل کراتین شناخته میشود، بهصورت مصنوعی در آزمایشگاه از ترکیب آمینه اسیدهای ذکرشده و ترکیب آنها با مولکول آب (مونوهیدرات) تولید میشود.
✔ این نوع کراتین خالص، پایدار و مؤثرترین شکل کراتین است که بیشترین مطالعات علمی آن را تأیید کردهاند.
نتیجهگیری
✔ کراتین از سه اسید آمینه (آرژنین، گلیسین و متیونین) تشکیل شده است.
✔ بدن بهطور طبیعی آن را میسازد و در عضلات ذخیره میکند.
✔ کراتین در مواد غذایی مانند گوشت قرمز و ماهی یافت میشود، اما مقدار آن برای تأمین نیاز ورزشی کافی نیست.
✔ مکمل کراتین مونوهیدرات بهصورت مصنوعی تولید میشود و یکی از مؤثرترین و ایمنترین مکملهای ورزشی است.
ویژگیها و مزایای کراتین مونوهیدرات:
✅ افزایش قدرت و استقامت عضلانی: کراتین باعث افزایش ذخایر فسفوکراتین در عضلات میشود که به تولید سریعتر ATP (منبع اصلی انرژی سلولی) کمک میکند.
✅ افزایش حجم عضلات: کراتین با جذب آب به داخل سلولهای عضلانی باعث افزایش حجم عضلات و ظاهری پرتر میشود.
✅ تسریع ریکاوری: به کاهش خستگی عضلانی و تسریع فرآیند ریکاوری پس از تمرینات شدید کمک میکند.
✅ بهبود عملکرد ورزشی: مناسب برای ورزشکارانی که در رشتههای قدرتی و سرعتی فعالیت دارند.
نحوه مصرف کراتین مونوهیدرات
✔ فاز بارگیری (اختیاری): روزانه ۲۰ گرم (۴ وعده ۵ گرمی) به مدت ۵-۷ روز برای افزایش سریع ذخایر کراتین در عضلات.
✔ مصرف نگهدارنده: روزانه ۳ تا ۵ گرم، معمولاً پس از تمرین همراه با آب یا یک نوشیدنی حاوی کربوهیدرات برای جذب بهتر.
آيا كرانين منوهيدرات حتما بايد بارگيري كنيم ؟
خیر، بارگیری کراتین ضروری نیست، اما میتواند به افزایش سریعتر ذخایر کراتین در عضلات کمک کند. شما میتوانید کراتین را بدون بارگیری هم مصرف کنید و همچنان از مزایای آن بهره ببرید، فقط رسیدن به حداکثر تأثیر آن کمی زمان بیشتری میبرد.
مقایسه مصرف کراتین با و بدون بارگیری
✅ روش بارگیری (جذب سریعتر، افزایش سریع سطح کراتین در عضلات)
• مصرف ۲۰ گرم در روز (۴ وعده ۵ گرمی) به مدت ۵ تا ۷ روز
• سپس ۳ تا ۵ گرم روزانه (نگهداری)
• مناسب برای کسانی که میخواهند سریعتر به حداکثر تأثیر برسند
✅ روش بدون بارگیری (جذب تدریجی، اما همان نتیجه در طولانیمدت)
• مصرف روزانه ۳ تا ۵ گرم از روز اول
• پس از ۳ تا ۴ هفته، سطح کراتین در عضلات به همان اندازهای میرسد که با روش بارگیری در یک هفته ایجاد میشود
• مناسب برای کسانی که میخواهند از مشکلات گوارشی احتمالی یا احتباس آب اضافی جلوگیری کنند
اگر فرد از ابتدا دو وعده ۵ گرمی کراتین (مجموعاً ۱۰ گرم در روز) مصرف کند، این یک روش بینابینی بین بارگیری سریع و مصرف روزانه بدون بارگیری محسوب میشود. در این حالت:
✅ ذخایر کراتین سریعتر از روش ۳-۵ گرمی اما کندتر از روش بارگیری کامل (۲۰ گرمی) پر میشود.
✅ احتمال مشکلات گوارشی یا احتباس آب بیش از حد (که در برخی افراد با بارگیری رخ میدهد) کاهش مییابد.
✅ طی حدود ۱۰ تا ۱۴ روز، عضلات به سطح اشباع کراتین میرسند (در مقایسه با ۵-۷ روز در روش بارگیری و ۳-۴ هفته در روش ۳-۵ گرمی).
آیا این روش مناسب است؟
بله، این روش میتواند یک انتخاب متعادل باشد، مخصوصاً برای کسانی که میخواهند سریعتر به حداکثر سطح کراتین برسند اما نمیخواهند با مصرف ۲۰ گرم در روز، دچار مشکلات احتمالی شوند.
توصیه نهایی
• اگر مشکلی با مصرف ۱۰ گرم در روز ندارید، این روش میتواند گزینه خوبی برای تسریع اشباع عضلات باشد.
• پس از ۲ هفته میتوانید مصرف را به ۳ تا ۵ گرم در روز (نگهداری) کاهش دهید.
نتیجهگیری:
✔ اگر عجله دارید و میخواهید سریعتر نتیجه بگیرید، بارگیری میتواند گزینه خوبی باشد.
✔ اما اگر راحتی و مصرف پایدار را ترجیح میدهید، میتوانید بدون بارگیری، روزانه مقدار ثابت (۳-۵ گرم) مصرف کنید و در طول چند هفته به همان سطح از ذخایر کراتین برسید.
میزان مصرف کراتین برای خانمها و تأثیر وزن بدن
✅ مقدار توصیهشده برای خانمها:
مقدار کراتین مورد نیاز خانمها مشابه آقایان است، زیرا کراتین بر اساس عملکرد عضلانی عمل میکند و تفاوت جنسیتی تأثیر زیادی بر مقدار مورد نیاز ندارد. بهطور کلی، ۳ تا ۵ گرم در روز برای اکثر خانمها کافی است.
✅ تأثیر وزن بدن در مقدار مصرف کراتین:
وزن بدن میتواند بر مقدار کراتین مورد نیاز تأثیر بگذارد. دوز توصیهشده بر اساس وزن معمولاً ۰.03 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. به این ترتیب:
• فردی با ۵۰ کیلوگرم وزن → ۱.۵ تا ۲ گرم در روز (حداقل مقدار)
• فردی با ۶۵-۷۰ کیلوگرم وزن → حدود ۳ تا ۵ گرم در روز (مقدار استاندارد)
• فردی با ۸۰ کیلوگرم یا بیشتر → ۵ تا ۷ گرم در روز
✅ آیا خانمها باید بارگیری کراتین انجام دهند؟
بارگیری (۲۰ گرم در روز برای ۵ تا ۷ روز) ضروری نیست، اما اگر فرد بخواهد سریعتر به سطح اشباع برسد، میتواند آن را انجام دهد. البته، بیشتر خانمها مصرف ثابت ۳ تا ۵ گرم روزانه را ترجیح میدهند تا از مشکلات گوارشی و احتباس آب جلوگیری کنند.
✅ آیا مصرف کراتین برای خانمها بیخطر است؟
بله، کراتین یکی از ایمنترین مکملهای ورزشی است و تأثیرات مثبتی بر قدرت عضلانی، استقامت، بهبود عملکرد ورزشی و حتی سلامت مغز دارد. برخلاف برخی تصورات غلط، باعث حجیم شدن بیشازحد یا چاقی نمیشود، بلکه به افزایش قدرت و فرمدهی عضلانی کمک میکند.
نتیجهگیری:
✔ ۳ تا ۵ گرم در روز برای اکثر خانمها کافی است، مگر اینکه وزن بالاتر از ۸۰ کیلوگرم باشد.
✔ نیازی به بارگیری نیست، اما میتوان آن را انجام داد.
✔ وزن بدن نقش دارد، اما بیشتر افراد میتوانند با مصرف ثابت ۳ تا ۵ گرم نتایج مطلوبی بگیرند.
آیا کراتین عوارض دارد؟
✅ ایمن و بیخطر: مطالعات علمی تأیید کردهاند که مصرف کراتین مونوهیدرات در دوزهای توصیهشده برای افراد سالم خطری ندارد.
❌ احتباس آب: ممکن است باعث افزایش وزن به دلیل نگهداری آب در عضلات شود، اما این موضوع یک مزیت برای بدنسازان محسوب میشود.
❌ مشکلات گوارشی: در برخی افراد ممکن است مشکلات گوارشی جزئی ایجاد کند که با مصرف مقدار کمتر در طول روز برطرف میشود.
آیا کراتین باعث ریزش مو میشود؟
❌ خیر، هیچ مدرک علمی قطعی وجود ندارد که نشان دهد کراتین مستقیماً باعث ریزش مو میشود. این یک باور رایج است که بر اساس یک مطالعهی کوچک در سال 2009 شکل گرفت، اما تحقیقات گستردهتر این ادعا را تأیید نکردهاند.
منشأ این باور چیست؟
یک مطالعهی محدود روی ورزشکاران نشان داد که مصرف کراتین سطح دی هیدروتستوسترون (DHT) را افزایش میدهد. DHT یک هورمون قوی مشتقشده از تستوسترون است که در برخی افراد میتواند به فولیکولهای مو آسیب برساند و باعث ریزش موی ارثی شود. اما نکات مهم این تحقیق:
1 – این مطالعه روی تعداد کمی از افراد انجام شد و نتایج آن در تحقیقات بعدی تکرار نشد.
2 – حتی اگر کراتین باعث افزایش اندک DHT شود، این افزایش برای افراد عادی تأثیر خاصی روی ریزش مو ندارد.ریزش مو بیشتر به ژنتیک و حساسیت فرد به DHT بستگی دارد.
3 – مصرف کراتین تولید تستوسترون یا DHT را بهطور غیرعادی افزایش نمیدهد؛ بلکه تنها یک تغییر جزئی در تعادل طبیعی هورمونها ایجاد میکند.
چه افرادی ممکن است تأثیر بیشتری بگیرند؟
✅ افرادی که زمینهی ژنتیکی ریزش مو (آلوپسی آندروژنی) دارند، ممکن است با افزایش DHT، دچار ریزش موی سریعتر شوند.
✅ اما برای اکثر افراد، کراتین باعث ریزش مو نمیشود و نگرانی در این مورد بیاساس است.
نتیجهگیری:
✔ کراتین مستقیماً باعث ریزش مو نمیشود.
✔ اگر ژنتیک شما مستعد ریزش موی ارثی باشد، ممکن است افزایش جزئی DHT بر روند آن تأثیر بگذارد، اما تأثیر کراتین در این موضوع ناچیز است.
✔ تاکنون هیچ مدرک علمی قطعی، ارتباط مستقیمی بین کراتین و ریزش مو تأیید نکرده است. بنابراین، اکثر افراد میتوانند بدون نگرانی از این مکمل استفاده کنند.
آیا کراتین باعث سنگ کلیه یا مشکلات کلیوی میشود؟
❌ خیر، مصرف کراتین در افراد سالم باعث سنگ کلیه یا نارسایی کلیه نمیشود. این باور اشتباه است که کراتین به کلیهها آسیب میزند، اما مطالعات علمی نشان دادهاند که مصرف دوزهای استاندارد کراتین (۳ تا ۵ گرم در روز) هیچ اثر منفی بر عملکرد کلیهها ندارد.
چرا این باور اشتباه ایجاد شده است؟
کراتین در بدن به کراتینین تجزیه میشود، که یکی از شاخصهای بررسی عملکرد کلیه در آزمایش خون است.
✔ افزایش جزئی کراتینین در افرادی که کراتین مصرف میکنند طبیعی است و نشانهی آسیب کلیوی نیست.
✔ پزشکان ممکن است بدون در نظر گرفتن مصرف کراتین، افزایش کراتینین را با مشکل کلیوی اشتباه بگیرند.
آیا کراتین برای افراد مبتلا به مشکلات کلیوی خطرناک است؟
✅ در افراد سالم، کراتین هیچ تأثیر منفی بر کلیهها ندارد.
⚠ اما اگر فردی نارسایی کلیوی، سنگ کلیه، یا سابقه مشکلات کلیوی دارد، باید قبل از مصرف کراتین با پزشک مشورت کند. کلیههای آسیبدیده ممکن است در دفع مواد اضافی دچار مشکل شوند.
کراتین و سنگ کلیه
❌ کراتین به تنهایی باعث سنگ کلیه نمیشود. اما مصرف کم آب و رژیم غذایی نامتعادل میتواند خطر سنگ کلیه را افزایش دهد.
✔ نوشیدن آب کافی (حداقل ۲.۵ تا ۳ لیتر در روز) هنگام مصرف کراتین بسیار مهم است. این کار به دفع مواد زائد کمک کرده و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری میکند.
نتیجهگیری
✔ کراتین در دوزهای استاندارد برای افراد سالم بیخطر است و به کلیهها آسیب نمیزند.
✔ افزایش کراتینین در آزمایش خون طبیعی است و نشاندهنده آسیب کلیوی نیست.
✔ اگر فرد سابقه مشکلات کلیوی دارد، بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کند.
✔ نوشیدن آب کافی و رعایت رژیم غذایی سالم از مشکلات احتمالی جلوگیری میکند.
تأثیر کراتین بر هورمونهای بدن
کراتین بهعنوان یک مکمل انرژیزا و عضلهساز، تأثیرات مختلفی بر هورمونهای بدن دارد، اما برخلاف برخی تصورات غلط، باعث تغییرات شدید هورمونی یا اختلال در تعادل طبیعی بدن نمیشود. در ادامه تأثیر آن بر هورمونهای کلیدی را بررسی میکنیم:
1. تأثیر بر تستوسترون و DHT
✔ کراتین مستقیماً سطح تستوسترون را افزایش نمیدهد.
✔ برخی مطالعات نشان دادهاند که کراتین ممکن است سطح DHT (دی هیدروتستوسترون) را اندکی افزایش دهد، اما این تأثیر در حدی نیست که باعث مشکلاتی مانند ریزش مو یا تغییرات هورمونی شدید شود.
✔ افزایش DHT بیشتر در افراد دارای زمینهی ژنتیکی ریزش مو اهمیت دارد، اما هنوز شواهد علمی قطعی در این زمینه وجود ندارد.
2. تأثیر بر هورمون رشد (GH) و IGF-1
✔ کراتین میتواند تولید IGF-1 (فاکتور رشد شبه انسولین) را افزایش دهد.
✔ IGF-1 یکی از هورمونهای مهم برای رشد عضلات، ترمیم بافتها و بهبود عملکرد ورزشی است.
✔ برخی تحقیقات نشان دادهاند که کراتین میتواند بهطور غیرمستقیم باعث افزایش هورمون رشد (GH) شود، بهویژه پس از تمرینات مقاومتی.
3. تأثیر بر کورتیزول (هورمون استرس)
✔ کراتین ممکن است به کاهش سطح کورتیزول کمک کند.
✔ کورتیزول هورمونی است که در شرایط استرس و تمرینات شدید افزایش مییابد و میتواند باعث تجزیه عضلات و کاهش ریکاوری شود.
✔ مصرف کراتین ممکن است سطح کورتیزول را در حد متعادل نگه دارد و به کاهش استرس متابولیک ناشی از تمرینات سخت کمک کند.
4. تأثیر بر انسولین و قند خون
✔ کراتین به تنهایی سطح انسولین را افزایش نمیدهد، اما جذب آن در حضور کربوهیدراتها بهتر است.
✔ برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف کراتین همراه با کربوهیدرات یا پروتئین باعث افزایش جذب کراتین در عضلات و بهبود حساسیت به انسولین میشود.
نتیجهگیری
✔ کراتین تغییرات شدید در هورمونهای بدن ایجاد نمیکند.
✔ تأثیر آن بر DHT و تستوسترون بسیار ناچیز است و باعث عدم تعادل هورمونی نمیشود.
✔ ممکن است باعث افزایش IGF-1 و بهبود رشد عضلات شود.
✔ میتواند سطح کورتیزول را کاهش دهد و از تخریب عضلات جلوگیری کند.
✔ تأثیر مثبت بر حساسیت به انسولین و جذب مواد مغذی دارد.
در کل، کراتین یکی از ایمنترین و مؤثرترین مکملها برای افزایش قدرت و عملکرد ورزشی است، بدون اینکه باعث تغییرات منفی در تعادل هورمونی بدن شود.
کراتین با چه چیزی مصرف کنیم؟
کراتین به طور کلی باید بهصورت مکمل خوراکی مصرف شود، اما ترکیب آن با مواد غذایی یا نوشیدنیهای خاص میتواند جذب و اثربخشی آن را بهبود بخشد. در اینجا توضیحاتی درباره مصرف کراتین در انواع رژیمهای غذایی و همچنین تأثیر ترکیب آن با شیر آورده شده است:
1. مصرف کراتین در رژیمهای مختلف:
رژیم بدنسازی و ورزشی:
• با چه چیزی مصرف شود: بهترین حالت این است که کراتین را با آب، آبمیوه، یا نوشیدنیهای قندیمانند آب پرتقال مصرف کنید، زیرا کربوهیدراتها جذب کراتین را افزایش میدهند.
• چرا کربوهیدرات؟ کربوهیدراتها باعث ترشح انسولین میشوند که به جذب بهتر کراتین در عضلات کمک میکند.
رژیمهای کتوژنیک (کم کربوهیدرات):
• چالشها: در این رژیمها به دلیل مصرف کم کربوهیدراتها، ممکن است تأثیرگذاری کراتین کاهش یابد.
• راهحل: مصرف کراتین همراه با وعده هاي پروتئيني ممکن است کمک کند. همچنین میتوانید کراتین را با پروتئین وی (Whey protein) ترکیب کنید.
رژیمهای گیاهخواری و وگان:
• افراد گیاهخوار و وگان ممکن است ذخایر کراتین کمتری در عضلات خود داشته باشند.
• راهحل: مصرف کراتین بهصورت مکمل برای این افراد بسیار مفید است، و ترکیب آن با آب یا آبمیوهمناسبترین انتخاب است.
2. آیا مصرف کراتین با شیر مشکلی دارد؟
❌ خیر، مصرف کراتین با شیر مشکلی ندارد.
• ترکیب با شیر: شیر خود دارای کربوهیدراتها و پروتئینها است که میتواند به جذب کراتین کمک کند. ترکیب کراتین با شیر میتواند برای افرادی که به دنبال تقویت رشد عضلات هستند مفید باشد، زیرا شیر منبع خوبی از کلسیم و پروتئین کازئین است.
• اثرات شیر: شیر بهویژه در دورههای بعد از تمرین میتواند به افزایش پروتئینسازی و ریکاوری عضلات کمک کند. در این حالت، شیر به کراتین کمک میکند که به عضلات وارد شود و اثر بخشی بهتری داشته باشد.
نتیجهگیری:
• کراتین را میتوان با آب، آبمیوه، شیر یا پروتئین مصرف کرد.
• شیر ترکیب مناسبی برای کراتین است و تأثیری منفی بر آن ندارد.
• بهتر است کراتین را با کربوهیدراتها یا پروتئینها ترکیب کنید تا جذب آن افزایش یابد و از مزایای آن بهرهمند شوید.
برای جذب بیشتر کراتین در عضلات، زمان مصرف آن و ترکیب آن با مواد غذایی اهمیت زیادی دارد. در اینجا بهترین زمانها و شرایط برای مصرف کراتین برای بهینهسازی جذب آورده شده است:
1. زمانهای مناسب برای مصرف کراتین
بلافاصله بعد از تمرین (بهترین زمان)
• چرا؟ بعد از تمرین، عضلات بیشترین ظرفیت برای جذب مواد مغذی دارند. به این دلیل که در این زمان، عضلات به شدت به گلیکوژن و کراتین نیاز دارند تا سریعاً ریکاوری شوند.
• چگونه مصرف شود؟ کراتین را میتوان با آب، آبمیوه یا پروتئین وی ترکیب کرد تا جذب آن افزایش یابد.
حداقال ٦٠ تا ١٢٠ دقیقه قبل از تمرین
• چرا؟ مصرف کراتین قبل از تمرین میتواند میزان کراتین موجود در عضلات را افزایش دهد و به تولید انرژی بیشتر در طول تمرین کمک کند.
• چگونه مصرف شود؟ کراتین را میتوان همراه با آب یا آبمیوه مصرف کرد تا به جذب سریعتر آن کمک کند.
با وعدههای غذایی روزانه
• مصرف کراتین بهطور روزانه و ثابت میتواند میزان ذخایر آن را در عضلات افزایش دهد. در صورت عدم مصرف کراتین در زمانهای خاص، بهتر است کراتین را در هر وعده غذایی مصرف کنید تا تأثیرات بلندمدت آن حفظ شود.
2. ترکیب کراتین با مواد غذایی
• کربوهیدراتها (مثل آبمیوه یا نوشیدنیهای شیرین) میتوانند جذب کراتین را تسهیل کنند. کربوهیدراتها باعث ترشح انسولین میشوند که جذب کراتین در عضلات را بهبود میبخشد.
• پروتئینها (مثل پروتئین وی) نیز میتوانند به جذب بهتر کراتین کمک کنند، زیرا پروتئینها ترمیم و ساخت عضلات را تسریع میکنند.
نتیجهگیری
• بهترین زمان مصرف کراتین بلافاصله پس از تمرین است.
• اگر قبل از تمرین مصرف کنید، میتواند به تولید انرژی بیشتر در حین تمرین کمک کند.
• برای جذب بهتر، کراتین را با آبمیوه، نوشیدنیهای قندی یا پروتئین ترکیب کنید.
دیدگاهتان را بنویسید